YLE Colloquia Latina

Vocabularium technicum modernum
--------------------------------------------------------------------------------
Nuntium misit: Darcy Carvalho | 01.10.2003 - 03:49 | |
--------------------------------------------------------------------------------
Darcy Carvalho S.P.D

Si paginam oeconomicam vel mathematicam, technicam, litterariamAnglice Francogallice, Theodice, etc. scriptam, in sermo Latino vertere volumus, vocabula latina correcta celeriter invenire prima maximaque difficultas est. In hac situatione, licetne vocabula latina nova procreare aut illa existentes in linguas sorores latinas simpliciter adaptare, latinizando. Exemplifico: The population of Brazil is now very large. Licetne scribere , quia in omnes linguas neolatinas viventes < population, populación , população > hodierne significat multitudinem hominum?


RE: Vocabularium technicum modernum
--------------------------------------------------------------------------------
Nuntium misit: Mercurius Hungaricus ® | 01.10.2003 - 14:18 | 1 | |
--------------------------------------------------------------------------------
Licet!


equidem in modernis vocabulis in Latinum convertendis semper simplicitatem praeferendam esse puto deja vu.. quasi iam hoc scripserim olim..., ita "population" sit Latine populatio -onis f, immo "television" sit televisio -onis f. Quae modernae denominationes ex magna parte e lingua Latina et certe Graeca originem capiunt, qua de re timere non debemus, ne sermo Maronis his verbis immixtis foedetur ac immaculetur; immo fortiter et crebre huiusmodi novis vocabulis utamur, ut et ceteri eis assuescant, linguaque nostra ita vere viva ac rebus modernis tractandis habilis fiat. Opus non est denominationibus periphrasticis, ut "television = instrumentum electronicum, quo...", quae non vera denominatio, sed commentarius. Veniant ergo moderna vocabula: num quis timeat ea? Multo magis autem praestat stylum latinum elegantem et lucidum conservare. Sed ut meus amicus carissimus dicere solet: "timeo, ne longus sim". cura ut valeas, Mr. Darcy;-



RE: Vocabularium technicum modernum
--------------------------------------------------------------------------------
Nuntium misit: Gastón - latine incipiens | 01.10.2003 - 14:52 | 2 | |
--------------------------------------------------------------------------------
Salve Darcy!


Verbum "populación" rarissimum est in lingua hispana et "actionem habitandi" significat. Verbum "población" celebrior est et significat inter alia "numerum incolae".



Nescio si in lingua latina verbum "numerum incolae" significans est sed multum necesse non est. :-



Fortasse hoc significat in nostris linguis quia incolae saepissime actionem populandi efficiunt. Maxime incolae recentes.



Vale!



RE: Vocabularium technicum modernum
--------------------------------------------------------------------------------
Nuntium misit: Darcy Carvalho | 04.10.2003 - 00:19 | 3 | |
--------------------------------------------------------------------------------
Mr. Darcy Mercurio Hungarico Salutem

Responsio tua mihi valde jocunda fuit.. Unus mihi restat scrupulus. Quid de praepositionum usu praescrebis? In lingua latina scientifica, praepositiones liberaliter utere licet? In microoeconomia, illa parte theoriae oeconomica in qua de mechanismi mercatorum cogitamos, quomodo scribere debemus < pretium de equilibrio mercati> aut < mercati equilibrii pretium>. Prima forma mihi praeferibilis videtur. Pretium de equilibrio mercati ille pretium est quid eodem tempore satisfacit consumptores et venditores.

Herimannus Mercurio sal.

Cur, doctissime et amatissime sodalis, in nuntio tuo novissimo convertisti "microwave oven / Mikrowellenherd" in "coctorem microradialem"? Nam coctorem magis appellem virum qui coquit, cum verbum aptius inveniatur, nec radii in nomine rei adsunt, nec oculis videri licet radios eos, qui cibum coquendo vel calefaciendo emanantur.
"Oven / Herd" facile fit "furnus"; "microwave / Mikrowelle" est "parva unda" vel "exigua nutatio", id est motus periodicus cuius amplitudo (wavelength / Wellenlaenge) brevis est: re vera non brevissima, sed usque ad decem centimetra extenta.
Tibi et sodalibus proponam rem eam, de qua loquimur, "furnum brevinutantem" vel "brevifluctuantem" vocare. Quid vobis?

Novocomi, a. d. IV Nonas Maias MMIV

Mercurius Herimanno s.

Equidem concedo "Microwave" a me nimium temere ac sane perperam in "coctorem microradialem" conversum. Nihil est, quo me excusem, nisi quod illam epistolam iam sera nocte composuerim citoque conficere voluerim. Quoad tuam translationem pertinet, nova vocabula a nobis creata verbo originali Anglico etc. quam simillima esse debere putaverim, ut omnibus facile intellegantur; quamobrem melius esse "furnum microundosum" (aut huic simile) duxerim, quod certe linguae Latinae minus congruat, tamen ob vocabulum "micro" quid sibi velit, pronius agnosci potest. Vale. Aquinci d. IV. Non. Mai.

Herimannus Mercurio sal. d.

Conversio quam proposuisti haud dubie facilius intelligitur; fere autem aequat Italicum "forno a microonde". Numquis alia proponere velit?

Novocomi, a. d. IV Nonas Maias.

M. Favonius sodalibus verborum novandorum studiosis sal.

„Furnulus micrelectricus“:
furnulus < furnus (cf. servulus < servus); „micr-electricus“ vox aptior videtur quam hibrida illa „micro-undosus“. Vos quid censetis?

Pridie Nonas Maias.

Mercurius Marco s. d.

Sententiam tuam adprobo, mi Marce; nescio autem, quare litteram "o" vocabulo a te creato sustuleris. Rectius enim "microelectricum" scribi censuerim; nam numquam audivi "micro" in ullo vocabulo in "micr" abbreviatum esse. Vale. Aquinci, Nonis Maiis.

Herimannus Marco et Mercurio sal.

Dissentio, amici, quod "furnus electricus" cibum vi electrice in metallo generata calefacit; contra furnus ille, de quo agitur, calorem pulsantibus vibrationibus generat. Prior radios ut sol diffundit, alter in cibo vim latentem suscitat. Nolim res dissimiles simili modo nominari.

Valete!

Ferrariae, Nonis Maiis MMIV,

Marcus Herimanno Mercurioque sal.
Rem totam, mi Herimanne, ut qui quaestionum naturalium esses peritissimus, dilucide nobis explanasti. Tamen vocem furnuli
micr(o)electrici defendere velim, quippe quae sermoni vulgari sive cottidiano congruere videatur. O littera elisa, mi Mercuri, hiatus vitatur (cf. μικρ-αίτιος: Plin. ep. 2, 2, 1). Equidem verba novaturis nobis certos fines terminosque constitutos esse moleste fero.
Valete.
Nonis Maiis.

M. Favonius sodalibus sal.
Linguam Latinam ad praesentia accomodari quidem oportet, sed multi est res laboris. - -
Agitur de furno sive furnulo, qui ad cibaria minutissimis undis electricis coquenda pertinet.
Cui instrumento quod vocabulum Latinum imponendum sit, id est in controversia. Legite modo epistulas priores.
Heri in mentem forte mihi venerunt haec vocabula novata:
furnu(lu)s undicoquens // furnu(lu)s undicoquinatorius // undicoquinatorium (cf. „undi-sonus“, „undi-vagus“, „undi-fragus“; et syllabis „-torium“ suffixis instrumentum appellari solet.)
Quid vobis videtur?
Valete.
viii Idus Maias.

Herimannus sodalibus et praecipue Marco sal.

Verba quae in ultimo nuntio proposuisti magis mihi placente quam priores: nam si, ut scripsi, "brevinutantem" vel "fluctuantem" furnulum voces, reputet aliquis totum corpus furni moveri, velut in terrae motu.
"Undicoquens...."

Vale!

Ferrariae, a. d. VI Idus Maias (si bene numeravi post multum vinum)

Regiomontanus Herimanno, Mercurio Hungarico Marcoque Favonio sodalibus s.p.d.

Disceptationes vestras, excellentissimi mi magistri, amoenissimas ad legendum atque ad discendum utilissimas adhuc modo perspeculatus sum. Ecce nunc commoditatem spectatoris relinquam, ut participem fiam de hoc delectationis pleno themate. Vos bona venia me audituros pro certo habeo.

Ad neologismum quemlibet Latinum fingendum, qui idem significet quam vox Anglica “microwave”, velis nolis, vel hac radice “micround-” alicuius adiectivi utenda est – nam quomodo substantivum ipsum “microwave” in Latinum convertere possemus, nisi “microunda” vocabulo adhibendo? - vel aliud quodpiam verbum nobis est eligendum, quod intimam coniunctionem habeat cum re naturali quae vocatur microunda. Hoc mihi clarius luce est. His dictis verbis has tres voces proponere velim:

1– fornax microundalis : suffixus “-alis” proprietatem indicat, scilicet in hoc casu proprietatem microundis operandi; videte vocem “focus gasalis” libelli “Cottidie Latine Loquamur”, Cap III “In Culina”, pag. 12, (Doctrix Sigrides Albert auctor, Saravipontanae);

2 – fornax microundaria : suffixus “-arius” eandem significationem habet quam suffixus “-alis”; videte “machina vaporaria” (scilicet traminis vectoria) libri “Imaginum Vocabularium Latinum”, Tabula 80 “Res ferriviariae II”, eiusdem auctoris;

3 – fornax magnetronica : “magnetron” est instrumentum electronicum, ubi undae electromagneticae generatae sunt, quae habent longitudines undarum intervalli microundarum.

Ne multis vos morer, Marcum Favonium sciscitare modo velim cur in lingua Latina hiatus in vocabulis sunt vitandi, nam in ea plurimi vocabuli tales hiatus continere videntur sicut et in Lusitana mea, ubi vitium non constituunt cum in eodem vocabulo sint. Exempli gratia vocabulum, de quo agitur, nostra lingua “microonda” naturaliter ac sine vitio appellatur.

Quam optime valete.

Mercurius Hungaricus omnibus suis amicis carissimis s. p. d.

Novum thema et hic, et in foro proponere velim, sodales. Consilium enim mihi est colloquium, aut rectius diarium instituere, ubi unusquisque fragmenta brevia sibi gratissima ex operibus Latine scriptis apponere poterit, addendo autem, cur sibi illa pars placeat. Nescio autem, qui titulus huic themati novo dari possit: "diarium lectionum"? "diarium lectionarium"? Dum haec scribo, diarium illud mente revolvo, in quo argumentum lectionum obligatoriarum in schola describere olim puer debebam. Valete. Aquinci, d. IV. Id. Mai.

Herbertus sodalibus linguam Latinam colentibus et excolentibus s.p.d.

Rem sane quam acu tetigit Mercurius tale colloquium proponendo. Ego equidem, cum propositum suum litterarium legissem, quodam enthusiasmo correptus iam animum in titulos excogitandos intendi, qui, si tamen displiceant, statim loco cedant melioribus. Sic quasi praeceps haec cogitando consecutus sum:

Ephemeris lectionum; Exempla scriptorum cottidiana; Fragmentorum brevium diarium; Scriptores qui nobis praecipue cordi sunt.

Sit ita satis. Nam est et aliud, et id maioris momenti, cur tale colloquium conferre possit ad alia, quae frequententur, colloquia. Tum enim omnes sodales pariter cum fragmentis a se electis patefacient a quo auctore genus ipsius scribendi ortum sit; quod, mea quidem sententia, facit, ut inter nos melius intellegamus, ut errores minus saepe occurrant.
Sed etiam his considerationibis omissis propositum est iucundissimum. Itaque, exspecto sequentias.

Valete.

Marcus Herberto Mercurioque s.p.d.

Quid de vocabulo florilegii censetis, amici? Equidem „Florilegium“ vocem sane elegantem atque politam esse censeo (cf. Ov. met. 15, 366: "florilegae ... apes"). Quid igitur? A Mercurio principium....

Valete.

iv Id. Mai.

Herimannus Regiomontano sal. p. d.

Dum, amice, gaudeo reditu tuo in colloquia nostra, relicta disputatione de adiectivis, quorum non parvum gregem iam creavimus, dissentio a verbo "fornace" a te adhibito, quod magis ardentibus flammis quam invisibilibus nutationibus decet.
Vale!

Novocomi, a. d. III Idus Maias.