YLE Colloquia Latina

Quomodo mensam tuam dilectam praeparare? Scribe!


Ecce: Rerum coquinarum liber primus

De gustibus non disputatur, sed de cibo potuque quis vetat?

Tullianae suae gula raptae sd perplurimissimam

Amica comis, mihi quidem, ut qui sim apud fornacula tamquam leo pigerrimus, apud forculas tamquam leaena alacerrimus, belle super hoc in disserendo esset, si potius de edendis, quam de concoquendis uno quoque praelatis res esset disputanda! Hic feminis opus est!!

Mares coquinarii, homines rossiniani, ubi latetis?

Ecce autem pars, ne themati tuo deficiam, eorum paucorum, quae concoquere possum et valde placent:

gustatio: perna cruda bassianensis(1), caseus ovinus vetus romanus, cinarae oleatae setinae.
---------------
panis: panis esto romanus (ceriola in optimis), vel setinus (panis rotundus diuturna flamma concoctus, sed farina abundanti conspersa dealbatus), vel bassianensis/corensis diu coctus sed pauca farina sparsus fere niger. Aliquando etiam pane campano utor (Casertano vel Beneventano utroque optimo - quorum alterum malo), sed cibis meis ex pagis, quos supra enumeravi - praeterquam e Roma mea! - fruier valde praefero.
Roma aquam praebeto.
Castella Romana (praesertim Tusculum atque Velitrae), praeterquam Cora, vinum praebento.
Somninum olea praebeto.
-----------------
prius ferculum: bucatini alla gricia (funiculi venati griciorum*)
alterum ferculum: abbacchio scottadito (agnus ustor digiti)
ferculum adnexum: cichorium oleo coctum citreoque conditum
fructus: plerumque hiemales, sed semper prout anni tempora iubeant
pistoria: crostata (crustum fructibu saccharo concoctis paratum)
Vinis dulcibu variis (morosis numeratu!) pistoria comitamino.

Bucatini alla gricia: in patella oleo ac sali minuto caepae carnisque suillae pinguis frustula coquito, dum in ferreo vase aqua non nimia sali grosso comitata pleto non diu, ut admodum duri post cocturam maneant, funiculi venati coquentur. Vbi frustula carnis suillae pinguis rubuerint, ubi ea caepae mollita erunt, funiculos crudiusculos in vas foratum deiectos et aqua liberatos quam celerrime, ne molliores fiant, in patellam, qua cetera concoxeris, inicito infertoque, quos continuo convivae caseo ovino romano vetere (ne alio quovis!!) conspergent.
abbacchio scottadito: agnum tenellum in furno vel (melius) camino, sali et rore marino abundanti sparsum diu urito (tempus nomen indicat ipsum!): coctura omnem pinguedinem ecfundito; convivae suco citreo condient.
fructus: Ceres alma dederit.
crostata: mysterium maternum!

Amica dulcis, vale!


(1) Bassianum, Setia, Cora, Somninum: pagi (prior medii aevi, alteri antiquitus Volscorum oppida) civitati meae Latinae (in agro Pomptino) admodum propinqui; primus perna, secundus cinaris, tertius vino (sed etiam Setia, ut Martialis noster scribit), quartus oleo celeberrimi.
Tusculum, Velitrae: castella romana vino prope ad sedes deorum relata! (in altero maiores mei vineam habuerunt)
* "gricii" Romani mercatorum fuere genus praesertim saeculo XVIII et XIX, qui merces varias ex castellis colligebant Romamque latas plebeculae Quiritum humili mercede vendebant. Eorum mentionem in comoediis Ghetanacii (Ghetanaccio) celebris histrionis XIX secli incipientis invenies.

Tulliana caris voracibus <sed Rhumaki in primis > ,,libenter cena" dicit!

Kutia vel kucja est maioribus traditum dulce cibum, quod a Polonis et Ucrainis magna cum pietate praeparatur. Id autem una duodecim mensarum est, quibus apud familiam meam cena ante diem Natalis Domini semper constitur.

PRAECEPTUM:
Ad mensam praeparandum necessaria sunt:
1 poculum <circa 175 ml> seminum papaveratorum
1 poculum seminum triticeorum
1/2 poculi mellis
1/2 poculi nucum sectarum
1/2 poculi uvarum passarum
2 cochlearia amygdalorum

1. Semina tritici in aquam mergito, eaque relinquito ibi per unam noctem.

2. Postridie ea decoquito, liquato et frigefacito.

3. Papaver aqua ferventi fundito, deinde per duas horas ad turgescendum relinquito. Cum papaveris semina satis aqua distenta sunt, ea liquato et bis molito.

4. Uvas passas aqua ferventi perfundito, postea eas siccato.

5. Mel in olla fervito et diligenter papavere misceto.

6. Nuces, uvas passas et semina triticis addito, omnia diligenter misceto.

7. Bellaria in patellam transferto.

8. Postremo frustris amygdalorum ea ornato.

Valete Sodales ! Et praecepta sicut Rhumak noster extemplo!! scribite!

..

Quisutdeo? suo spd

Caseus ovinus Romanus vetus = Pecorino Romano stagionato: stagionato = vetus = ad omnem humorem obsiccandum quam diutissime servatus. Cur is unus in hac lance usurpandus sit si requisieris, eo opus esse respondebo cuivis lanci romanae admodum sapidae (ut vg illi, quam supra descripseram): talis enim caseus inter sapidissimos Italiae est, qua lacte ovium, quae in pascuis Agri Romani educantur, factus: nam caseus ovinus omnis (et Romanus maxime ob modum quo elaboratur) pinguissimus caseorum est, quia oves, qua pigriores, praesertim herba pratali vescuntur, quae herba humores et alimenta omnia recta humo sugit, quapropter crassior est gemmis arboreis, quas econtra caprae mandere malunt, decerptu longe difficiliores (nam quas ut edant arbores conscendere debent - quod oves nequeunt), esuque longe macriores - ita ut et caprae ovibus et illarum lac lacte harum itidem longe macrius sit ac sapore dilicatius.

Bene vale, et, et Tulliana nostra iure et merito auguratur, "libenter cena!"

Tullianae suae spd

Cum gula admodum crusti tui praecepto correpta sit (nam in illo plerique fructuum siccorum quos valde gratissimi mi sunt describuntur: uva passa, amygdala, nux*: o delicias, quas nunc hiemps adamatus edi perpetitur! uvis passis praesertim scito me nucibus avellanis comitantibus in iantaculo furiarier!!

Sed, heu me, non omnino quaedam praecepti tui intellegi:
3.quomodo semina papaveris (bis) molliam? in aqua? cur bis?

Vale mihi!

Tulliana Rhumaki suo s.d.p.


Scripsisti: ,,crusti tui praecepto"
Qua de causa amice ,,kutia" tibi quiddam crustum esse videtur?
Haec mensa, ut opinor, potius ,,dulcis mixtura Cereris" aut ,,bellaria hiemales" nominanda est.

Ad 3.
Pudet me linquae lapsus!
Scripsi enim ,,mollito" - /conf. mollio 4./ vice ,,molito" - /molo, ui, itum 3./
Semina papaveris quamquam parva, tamen cruda fere sunt. Idcirco opus est ea bis molire, ut mensa subtilior sapore sit.


Vale ,,Rumaku", qui optime emendator es!!

Tullianae (flammeatae?) spd

nunc omnia patent! Forsitan ferculum istud ad festa vesperae anni incepturi experire conabor: utinam omnia plane intellegerim, nimis difficile non videtur et ad montes meos fructuum qui illi ferculo insunt circa hoc tempus anni larga abundantia praebetur.

Crustum sum assuetus vocare quicquid dulce est in mensa manu, non natura paratum... "opus pistorium" vocare displiceat?

Vale mihi.

PS Quid porro in ceteris ferculis Poloni ponere soletis? Quot fercula habetis in cena? Nos minimum tria (primum ex frumento secundum ex carne vel pisce tertium ex oleribus, post quae caffam sumimus) maximum sex (gustatio, tria supra dicta, fructus, pistoria).

Admitte istos quos nova artificia docuit fames
Seneca Ad Lucilium 15,7

P.S. ,,Rumaku" responsum cras tibi dabo!
Bene vale!

Tulliana Rhumaki diu tacenti, sed carissimo s.d.p.

Rogas:,, Quod porro in ceteris ferculis Poloni ponere soletis?" Difficile est mihi respondere, quod quisque nostrum quid alium praeparare ad edendum et edere solet. Ad rerum universitatem in Polonia referens, mihi videtur Poloni edunt cibos nimis pingues et eis generatim legumina displicent. Ego aliter - diligo praeparare mensas ex oleribus crudis et incoctis. In familia mea magna cum voluntate pisces in herbis assos edimus. Deinde rogas :,,quot fercula habetis in cena?" , itaque respondeo - minimum tria: primum ius ex oleribus praeparatum, deinde carne vel pisces cum pomis terrestribus et varia olera cruda aut cocta. Tertium est fructus concisi commixtique in liquamine et nonnumquam quoque bellaria. Si vis plus de ferculis apud nos scire, roga statim, quaeso!

P.S. Quid cum libro ,, Passu canceris"? Usque eum legis?

Bonum diem tibi opto ,, Rumaku"!

Rescribe, si propter moram in scribendo me iratus non es!