YLE Colloquia Latina

Salvete.

In Basilica Romana Divo Clementi dicata hypogeum est Mithraeum. Videre potueris aram cum figura Dei Pueri taurum mactantis. Gentiles quidam mihi per forum cultibus nostris dicatum noti illuc Dei Mithrae venerandi voluntate pulsi, ture pro ara incenso, hanc quarti saeculi aetatis vulgaris inscriptionem notaverunt:

suroinpacequesquen|ti euticianusfraterfe|cit.

idest: Syro (?) in pace quiescenti Eutychianus frater fecit.

Circumibant verba sat facilia lectu (praeter "en" et "ti" verbi "quesquenti" quorum alterum in monogramma redactum et alterum a corpore verbi seiunctum in inferiori versu) signacula quaedam: spica, sol, quasi manu puerili delineata, quales et hodie solent: dubium utrum gentili christianove cultui addicantur, sed inscriptio Syri christiana est (altera autem in tergo lapidis eiusdem gentilis est).
Licet hanc reperire plurifariam per Rete. Mihi legenti multa dubia genuere verba: Suro (= Syro?), Euticianus (Eutychianus) et praesertim quesquenti (quiescenti).

Si quiescenti scribitur quesquenti hoc id unum sibi vult: verbum tunc pronuntiatum esse "keskènti": nam, "kweskwenti" pronuntiari non poterat: ex q > k (quaerere > isp. querer, [ke'rer], it. chiedere ['kjedere]), sed non ex k > q: cum igitur altera q pronuntiari nequeat et cum ad unum signum unus sonus pertinere debeat, id verbum [kes'kenti] pronuntiabatur. Ergo hoc est indicium palatalizationem velaris surdae tunc necdum evenisse. Sed si ita est cur Eutychianus Euticianus scribitur? Si dicimus tunc <c> = [k], cur [k]=<qu>? Ergo Eutiquianus scribi oportuit! Aut nisi oportuit, cur autem <quesquenti> et non <quescenti> vel <cescenti> (si credimus [kes'kenti] pronuntiatum esse) scriptum est? Nam si c = k ut in Euticianus etiam c = k in quescenti: hic autem idem sonus <qu>, illic <c> scribitur.

Euticianus per se nobis dicit tunc temporis <y> iam [i] legi nec iam [y], ut iam in Graecia et Constantinopoli et nunc. Alibi, Pompeiis, primo saeculo, in quadam inscriptione legimus "eutuchianus verna": [y]=<u> ut in gubernator pro kybernetes. Hic autem euticianus, ergo y labialis esse desierat. Sed si ita, quanam de causa <suro> pro "Syro" scripserunt et non <siro>?

Quaero ex doctioribus, si quid de his legerint, quid censeant et me lumine praedant.

Valetote.

PS siquis volet dabo nexus unde haec comparavi.