Marcus Lucio, Rhumaki ceterisque sodalibus sal. pl. d.
... unÃus / únius: o rem difficilem! Sed videamus! Rem etiam ad pronomina ille-iste-ipse-solus-totus pertinere scitis.
a) Apud Plautum sine ulla exceptione: -īus: illīus (Merc. 236).
b) Apud Terentium etiam –ĭus: illĭus (Ad. 572).
c) Apud Vergilium, Ovidium, Propertium vel –īus vel –ĭus:
unīus (Prop. 2, 28, 41), unĭus (id., 2, 13, 36).
d) Et in oratione soluta reperitur „illĭus“! Ecce rhythmus creticus in numero clausularum:
Cicero in tertio De oratore (49, 183):
... par fere cretico, qui ex longa et brevi et longa: ut
Quid petam praesidi, aut exsequar? quove nunc...
A quo numero exorsus est Fannius*: „si, Quirites, minas illius.“...
e) Quintilianus in primo Institutionis Oratoriae (5, 17) de „unĭus“:
Praeterea quae fiunt spatio, sive cum syllaba correpta producitur, ut "Italiam fato profugus**", seu longa corripitur, ut "unius ob noxam et furias***", extra carmen non deprendas, sed nec in carmine vitia dicenda sunt.
Ut finem faciam:
f) Sine exceptione: alīus (gen.; alius, a, ud); sed alterīus vel alterĭus.
Haec hactenus.
Valete. Idibus Iuliis. Crefeldiae.
................................
*) C. Fannius M. f., cos. a.u.c. DCXXXII.
**) Verg. Aen. 1, 2.
***) Verg. Aen. 1, 41.