YLE Colloquia Latina

Salvete!

De pizza vertenda haec considerem: "crustum" "crustulum" et "opera pistoria", etsi Vettius noster "italicum" "neapolitanum" et "siciliense" addit, aliis cibis innuunt verba, praesertim dulce sapientibus: nam si crustu(lu)m siciliense te comesse dixeris, mi Vetti, te "cassata siciliana" vel "cannolo" commesse rebor atque sin "neapolitanum", "babà" putabo.
Etiam placentae nomen cibum dulcem saepissime significat (praesertim far vel triticum pistum melle sesamoque/ve sparsum, ab Etruscis Libero oblatum).
Inter verba maxime pizzae propinqua unum illud mi valde placet, "offa": quae tametsi et alia duo significat ("frustum alicuius cibi" et "globulum"), si haec synonyma quodam spiritu "attico" fulti sustulerimus (globulum vocabimus globulum tantum, vel ortocreas; frustum licebit appellare frustum, vel bolum, vel cuppediam - si bonum), cum plerumque saporum particeps per se offa sit (et sale tantum sparsa, qualem, nisi fallor, Aeneas simul Latium perventus comedit; et melle sparsa, qualem Orphaeus Euridicen requirens cani Cerbero iecisse traditur), altero sapore sublato (cui iam longe "placenta" et "crustum" satis sunt) et longitudine et sono verbo pizzae simillimo uti poterimus, longe similiori quam "placenta" (quod nomen demum in suo significatu hodierno italico cupidinem edendi mi ferme subripit: nam nescio quid apud vos americanos hoc verbum significet, sed nobis italis pelliculae, qua in ventre materno obvoluti vescebamur, innuit!...).
Nonne et vobis "offa" tam brevis quam "pizza" videtur facilisque pronuntiatu multoque magis latine personare?

Ceterum "placenta compressa" omnino cupidinem edendi mi subripit!!!

Valete usque quaque

Vettius Rhumaki, ETIAM umbrae meae Smibagi, quicumque sit, sal.

Gratias tibi ago pro sermone solito studioso. Vt autem scias, "pizzas" "crusta" uocaui quia nonnulli Americani eas uocant "pizza pies"; et "pie" uertitur "crustum," quod saepius apud nos est etiam dulce, quamquam, si consideretur, ullus cibus crusto inseri potest; "crustulum" semper habui pro "cookie," id est disculus dulcis, utrum similis cassata, cannolo, babà, nescio. Offa autem pro pizza etiam consideraui, etiamsi nesciui quid esset. De offellis legi in "Re Coquinaria" Apicii, sed aut oblitus sum aut non intellegi quid legissem, sic oportet me relegere. Placenta etiam apud nos significat nescioquam partem anatomicam femineam internam; quae uix appetitum meum exacuit. Vtcumque sit, ut commendas, "offa" mihi bene sonat! Quidni?

Vale.

"ETIAM umbrae meae Smibagi, quicumque sit, sal."

Si nimis curiosus sum, quis iste Smibag (Smibax?) Dedistine nomen umbrae tuaemet??

Vale

Omnibus sal

Nuper inter Marcum et Sotera nostros disputationem exortam legi de "repulsatro" et "computatro" ceterisq verbis horum similibus. Iam satis doctis argumentis illo in loco descriptis haec parva addere velim, quae opinionem meam explanent.

Equidem computatrum computatorio repulsatrumque repulsorio malo: quid?

Primum: dicitur desinentia agentis -tor, -trix, -trum esse, sed non concordor: melius -or:, -(o)r:ix, -(o)r:um (ubi "o" brevitate consonantibusque complexis antiquitus elisa est): quae desinentia supino adiungitur: aro, aratum, arat: + or = arator; tondeo, tonsum, tons: + or = tonsor (si desinentia -tor et non -or esset, "tonstorem" vel "tostorem" - ut ille *pinstor pistor a pi(n)s:tum - haberemus).

Nunc, -or- nil ac "agens/tem" aliquid/em significat:
masc. arat:or vir qui arat, arator; fem. arat:(o)r:ix femina quae arat, aratrix (non arabant, sed nunc pares esse contendunt, et arent licet ); neut. arat:(o)r:um = res (non viva) quae arat, aratrum.

Omnia nomina, non adiectiva sunt: ergo, si sola dicta, melius sonant quam adiectivum sine nomine ad quod pertinet; et, ut ita dicam, magis idonea rei breve dicendae.

Ad computatorium:

Quod verbum his partibus fieri contendo: com:put:a:t:or:i:um = praepositio, radix, vocalis thematica, desinentia supini, desinentia agentis, desinentia pertinentiae, desinentia grammaticae:
Desinentia pertinentiae :i: ab antiquo indoeuropaeo :*j: quod ad quendam genetivum casum adtinebat, nascitur: quam pluribus in linguis invenias, et pariter possessionem, amorem et generationem significat:

GRAECA

theios = the(òs):*j:os = pertinens ad deum = divinus

ETRVSCA

Thefarie = Thefar:*j:e = pertinens, sive sequax Divi Tiberis (= Tiberius)

LATINA

Iulius = Iul(us):*j:us = Iulo natus.

Quae desinentia si illi |-or| adiungitur id significat: qui, ae, od ad agentem pertinet*: qui, quae, quod cumque pertinet: non unice instrumentum! nam locus esse potest (re:fec:t:or:i:um, aud:i:t:or:i:um etc.) vel quaedam oratio (in/re:quis:i:t:or:i:a), vel ars, sive humana cura (am:a:t:or:i:a; opera pi(n)s:t:or:i:a), sive quodcumque, res, ars vel locus, ad amatorem, re/inquisitorem et auditorem pertinet: etiam instrumentum, sed non solummodo. Quapropter nil alid esse ac adiectivum, nomen numquam, quod cum pertinentia effetur, illud edocendum est: ad quem hoc pertineat. Ceterum nomen elidi potest, nec non interdum evenit, sed hoc non sine periculo dubii, praeterquam in res ubi usum certum est: idest in locos (quapropter auditorium in nomen versumst).

Sine ullo dubio econtra repulsatri et computatri verbis utamur: desinentia neutrius -(o)r:um illud unum significat: res quae agit (sive qua agens in agendo utitur, immo melius ipsa agit homine gesta: nam non arator arat, sed aratrum aratore ductum).
Ceterum cum computatro utar, nil egomet computo (cui rei valde ineptus sum) sed ipsum computatrum, immo sane ideo illo utor, quod si solus computare deberem... Di meliora!

* Dico "ad agentem" tantum et non etiam "ad agens" (sive ad instrumentum quod agit), quoniam des. -orius,a,um "o" longam habet, quae masculino modo generi inest (m. actooris, f. act(o)riicis), ceteris brevis, adeo ut elisa sit.

Spero scripta mea vobis satis plana fore.

Di vos servent.

Vae te, computratrum vesaniens ( )

Nuper inter Marcum et Sotera nostros disputationem exortam legi de "repulsatro" et "computatro" ceterisq verbis horum similibus. Iam satis doctis argumentis illo in loco descriptis haec parva addere velim, quae opinionem meam explanent.

Equidem computatrum computatorio repulsatrumque repulsorio malo: quid?

Primum: dicitur desinentia agentis -tor, -trix, -trum esse, sed non concordor: melius -or:, -(o)r:ix, -(o)r:um (ubi "o" brevitate consonantibusque complexis antiquitus elisa est): quae desinentia supino adiungitur: aro, aratum, arat: + or = arator; tondeo, tonsum, tons: + or = tonsor (si desinentia -tor et non -or esset, "tonstorem" vel "tostorem" - ut ille *pinstor pistor a pi(n)s:tum - haberemus).

Nunc, -or- nil ac "agens/tem" aliquid/em significat:
masc. arat:or vir qui arat, arator; fem. arat:(o)r:ix femina quae arat, aratrix (non arabant, sed nunc pares esse contendunt, et arent licet ); neut. arat-or-um = res (non viva) quae arat, aratrum.

Omnia nomina, non adiectiva sunt: ergo, si sola dicta, melius sonant quam adiectivum sine nomine ad quod pertinet; et, ut ita dicam, magis idonea rei breve dicendae.

Ad computatorium:

Quod verbum his partibus fieri contendo: com:put:a:t-or-i:um = praepositio, radix, vocalis thematica, desinentia supini, desinentia agentis, desinentia pertinentiae, desinentia grammaticae:
Desinentia pertinentiae :i: ab antiquo indoeuropaeo :*j: quod ad quendam genetivum casum adtinebat, nascitur: quam pluribus in linguis invenias, et pariter possessionem, amorem et generationem significat:

GRAECA

theios = the(òs):*j-os = pertinens ad deum = divinus

ETRVSCA

Thefarie = Thefar:*j:e = pertinens, sive sequax Divi Tiberis (= Tiberius)

LATINA

Iulius = Iul(us):*j:us = Iulo natus.

Quae desinentia si illi |-or| adiungitur id significat: qui, ae, od ad agentem pertinet*: qui, quae, quod cumque pertinet: non unice instrumentum! nam locus esse potest (re:fec:t-or-i:um, aud:i:t-or-i:um etc.) vel quaedam oratio (in/re:quis:i:t-or-i:a), vel ars, sive humana cura (am:a:t-or-i:a; opera pi(n)s:t-or-i:a), sive quodcumque, res, ars vel locus, ad amatorem, re/inquisitorem et auditorem pertinet: etiam instrumentum, sed non solummodo. Quapropter nil alid esse ac adiectivum, nomen numquam, quod cum pertinentia effetur, illud edocendum est: ad quem hoc pertineat. Ceterum nomen elidi potest, nec non interdum evenit, sed hoc non sine periculo dubii, praeterquam in res ubi usum certum est: idest in locos (quapropter auditorium in nomen versumst).

Sine ullo dubio econtra repulsatri et computatri verbis utamur: desinentia neutrius -(o)r:um illud unum significat: res quae agit (sive qua agens in agendo utitur, immo melius ipsa agit homine gesta: nam non arator arat, sed aratrum aratore ductum).
Ceterum cum computatro utar, nil egomet computo (cui rei valde ineptus sum) sed ipsum computatrum, immo sane ideo illo utor, quod si solus computare deberem... Di meliora!

* Dico "ad agentem" tantum et non etiam "ad agens" (sive ad instrumentum quod agit), quoniam des. -orius,a,um "o" longam habet, quae masculino modo generi inest (m. actooris, f. act(o)riicis), ceteris brevis, adeo ut elisa sit.

Spero scripta mea vobis satis plana fore.

Di vos servent.

Vettius Rhumaki, sed non Smibagi, s.d.

Iste Smibax siue "smibag" ut ipse scribit, quotienscunque adsum initus ("logged on"?) ut scribam, praesertim sera nocte, saepe adest initus quoque, utrum casu an consulto nescio, etsi numquam scribit; qui, ut lego in indice utentium, est Vtens #709. Qua de causa eum pro umbra habeo. Vtinam potius haberem pro umbra Vtentem #744 TeenGirlieGirlNude siue "Adolescens Femininissima Puella Nuda!"
Haec cum ita sint, miror tot utentes numquam scripsisse. Vos facite scribatis, si modo sicut Commodus*, "Vale!"

*Scriptores Historiae Augustae, "Commodus Antoninus" Aelii Lampridii, XIII: "Ipse Commodus in subscribendo tardus et negligens, ita ut libellis una forma multis subscriberet, in epistulis autem plurimis 'Vale' tantum scriberet."

Ah ah ah! Pupam illam femininissimam et nudam horis nocturnis tam aptum nomen sibi imposuisse contendo, ut mirer hanc necdum sub hac luna scripsisse: utinam umbra uniuscuiusque nostri vespertilionum latinitatis illa fiat!

Logged on licet simpliciter vertas "intratus", "ingressus", "initus", "ventus": dicta tua ita dixissem: "quotienscumque intro/ingredior/ineo/venio" vel melius "simul ac intrarim/ingressus sim/inierim/venerim"

Quam optimam precor tibi noct'et proximam lucem.
Rhumak

Curnam bis haec epistula missa sit non possum dicere. Transeas ad proximam.

Vettius Rhumaki atque TeenGirlieGirlNude s.d.p.

Gratias identidem. Haec item conar:
I. "Me inito, iste Smibax saepe adest."
II. "Simul ac inierim, init et Smibax."
III. "Vnde et quis, Smibax? Et cur me semper adumbras?"
Hactenus de Smibage.
Dixistine repulsatrum pro computatro? Quis utitur hoc uerbo? "Repulsiuus" Anglice significat "turpis"; itaque "repulsatrum" significare "turpificum" imputarem. Extra iocum, et "ordinatrum" audiui, perinde ac si Gallice "ordinateur." Sit suum uerbum cuique.
Quis nouit TeenGirlieGirlNude? Quis non uult eam nosse? Haec autem de ea suspicor:
I. Aut est aut nuper fuit adolescens ("teen")
II. Saepe nuda est ("nude")
III. Anglice non loquitur, quoniam Americana aut Britanna aut Australiana aut quaeuis potius scripsisset "Nude Teen Girlie Girl."
Vnde et quae, TeenGirlieGirlNude? Cur usque tacebis?
Vt uides, hodie nimis otiosus sum. Vereor ne fiam aeque otiosus ac illi qui uestimenta pro canibus suis emunt!

Vtcumque fiat, ualete!

P. S. Quomodo dicis Latine, Rhumak, "online?"

Rhumak Vettio spd

Non dixi me repulsatrum (praesidium plasticeum ad ictus arcendos a partibus anterioribus autocinetorum) pro computatro (ista machina qua scribimus) dicere malle, sed repulsatrum pro repuls(at)orio et computatrum pro computatorio vel ordinatorio (si mavis ordinatrum dicere, per me licet...): inspice quaeso illam dissertionem quae hoc ipso in foro inter Marcum Favonium Vrsinum et Sotera orta est iisdem super verbis.

Ceterum nempe latine "line" "rete" dico:
Research/Look for this things online
Pete/exquire haec e reti
You'll found this things online
Haec in reti reperies
Go online
Ini/intra/ingrediere rete
etc

Vale, valete

Soter Rhumaki , populari suo clarissimo, et omnibus Sodalibus s.p.d.


Ignoscas mihi, quaeso, clarissime Rhumak, quod nuntio tuo # 5524 (non, ut verum dicam, ad memet missum !) tardius rescribo.
Gratias ago maximas tibi, quod, de disputatione illa humanissime exorta, epistulas Marci Favonii, semper doctissimi Sodalis/Amici nostri, et (humiliter dictum) mei ipsius studiosissime perlegere et de illis doctissime disserere voluisti.
Haec, equidem, addere velim.

Claris Studiosis comprobantibus ( * ), confirmare non dubito inclinamentum nominum agentis esse “-torâ€

Soteri spd

"Qui auctores ullo dubio... "?
Citra iocum, de Saussure, Palmer et Alessio nullo dubio cognosco (priores lectura, alterum nomine tantum), ceteri nullo dubio mi ignoti sunt: ex quo vides doctrinam meam non nimis ingentem esse, sed non satis exiguam uti de quibusdam doctorum documentis, nisi ratione explorata, dubere queam. De hoc dubito, qui fit ut t littera cadat? nam

nam tond(eo)+tor > tondtor > tonstor > tonsor????
contra
tons(um)+or > tonsor
invad(o)+tor > invadtor > invastor > invasor????
contra
invas(um)+or > invasor

in hoc exemplo
percut(io)+or > percuttor > percustor > percussor, melius credibile, quia -st- fit -ss- quod in indoeuropaeis linguis saepe fit: tu, ut qui neapolitanus sis, phaenomenon perspicies nempe quo ital. "presto" fiat neapol. "ambressa": sed quid igitur invastor in invasorem et non invassorem versus est??: si hoc verum est, isthic tantum evenit! Nam legi (Foscarini, lingua degli etruschi) thalatten > thalasten > thalassen factam esse, sed nusquam thalasen legi, et ita pratto>prasso, nusquam praso.

Ad summam, in tonsore et invasore "t" ita simpliciter, "sine ictu illato" ceciderit? si desinentia "tor" et non "or" est, quin evenit potius:
tond:tor>tonstor>tostor (et, si volumus, tossor)
quod phoneticae latinae multo melius obsequitur quam
tond:tor>tonstor>tonsor

et si ita est, quin evenit

pins:tor>pinsor, et non pistor, ut econtra est?

Cur non evenit

lud:tor>lustor>lussor (sed et simpliciter "lustor" ut in pistore et quaestore), et contra "lusorem" habemus?

Sin desinentiam actoris -or et non -tor iubemus esse et non themati praesentis, sed supini adiungi, omnia ad pacem rediguntur:

tonsum > tonsor
pi(n)stum > pi(n)stor
invasum > invasor
lusum > lusor
percussum > percussor
etc.

...et si "t" cadere ita potest, quin evenire potuerit, ut a graeco -TOR "t" cecidisset vel attenuata esset et in *-(H)OR versa esset

II.

Quin lictor ligando gignatur non dubito, sed itidem pacificum est vocales thematicas antiquas non usque quaque firmas, sed saepe mutatas esse:
kalare > kalendae > kalumnia
vel illa inscriptio
iouesat deiuos qoi med mitat nei ted endo cosmis uirco sied
in qua "mitat" "mitase" est "mittit" "mittere" a I in III con.em translatum, hoc demonstrat, "a" ceterasque vocales thematicas venire et abire sine regula: sin ad tenebras antiquitatis ire non vis, vide "fugio">fugere

Omnibus sane constat I, II et IV coniug.em a III natam esse: ligare < liga:ere; delere < dele:ere finire < fini:ere; ut in graeca agapan < agapa:ein; philein < phile:ein [nam *-esen lat. -ere; gr. -ein]: quid mirum, si quae voces Iae con.is ad IIIam pertinere possunt?: vocales elidi mirum in indoeuropaeis non est; consonantes ut "t" elidi sine effectu, illud mirum est!

Ceterum quod ad balneatorem, et alia nomina verbis sine supino nata, etsi supinum abest, facillima mente a supinis ceterorum verborum eiusdem coniugationis in lingua cotidiana desumptum sit: italice loquens, qui illationes facienti innuat sed inferendi verbum ignorat, "egli illaziona" dicat (horribile, sed naturae linguae parens): quin et hic?

Non ego doctus, non adfirmo: ego quaero

et valedico

Soter Rhumaki s.d.



Nullo dubio te philologum doctissimum (simul, quidem, adfirmantem et quaerentem !) habeo !

Ullo ( !) dubio, nuntio novo tuo perlecto, iam adficior !

Non themati praesentis, sed basi/radici verborum et nominum inclinamentum ( -tor) nominum agentis adiungi, quidem, scripsi.

Quoquo modo se res habet, haec, equidem, hactenus de hac longiore quaestione.

Comiter ac reverentia te saluto.

Soter

A. d. VI Idus Augustas a. D. MMVI - Neapoli

Soteri sd perplurimissimotatam

Accipe hoc munusculum feriarum augustarum:

Paucis mensibus in quodam popina Latinae civitatis nostrae Horatius per me aliosque sodales meos ab histrione latine recitabitur super celeberrimam tarantellam neapolitanam: quapropter ode IV, libri I, illa vostra stupenda musica comitante recitabitur.
Cuius carminis ego in II lycaeo rettuli versionem italicam (non neapolitanam qua bonus in intellegendo, sed parum dexter in scribendo sum), in qua curavi ut ictus versuum ictibus tarantellae vestrae convenirent: haec simul canebitur.

Bora che acre si scioglie mutasi in dolce primavera,
zefiro viene e traggono asciutte gli argani a mare le carene
n

Soter Rhumaki s.d.p.


Gratias tibi, Rhumak, popularis mi Latine, ago pro munere versionis Italicae carminis Horatiani I, 4 ( * ), quam - eheu ! - plane aestimari non potest sine “tarantellaâ€