YLE Colloquia Latina

Omnibus Enricus salutem dicit.
Fortasse de hoc argumento iam disceptatus est, sed non inveni.
Omnes sciunt Caesarem popularem fuerisse, et omnes sciunt quoque Caesarem in tempore coniurationae Catilinae (63 a.C.) habuisse bonum commercium cum illo. Totam rem dicere nolo et inutile puto (vos optimi certe omnes cognoscitis). Mihi videtur Caesar Catilinam in eius coniuratione adiuvisse, sed, vere callidus vir, postquam Cicero favorem Senatus et etiam partis Populi concutus fuit, partem commutavisse. Catilina eiusque sodalibus casis, Caesar in pace cum Roma vivere poterat nonnullis annis.
Quid putatis?
Enricus

Lucius Enrico sal.

Confiteor, bone vire, me prorsus nescire de his rebus quoad Caesarem adjutorem conjurationis Catilinae. Sciuntne alii? Hoc est mihi mysterium.

Lucio Enricus salutem dicit
Hoc omnibus est mysterium, amice, qui nati in illo tempore iam non erant (tu quoque puto); tristis ista Fortuna est nobis: numquam esse certi de rebus praeteritis possumus, sed tantum cogitare tandemque putare (sine autem absoluta fide). Ergo cogitavi et putavi (certe mea opinio digna non est cura, cum cultor non sim), et perveni ad simplicem hanc opinionem: fieri viros potentes et populares et optimates, Catilinae et socios et hostes, nihil de parte quacumque Caesaris ad administrandam rem publicam clam scire prorsus non potest. Quod postea actum est plane explicat Caesarem partis Catilinae fuisse: nemo confisus illo est.