YLE Colloquia Latina

Utrum dicendum est Iohannes Huniădes an Huniādes? (Iohannes Huniades: gubernator Hungariae, videsis Aeneae Silvii Piccolomini opus: De Europa)

Marcus Eduardo sal.

Iohannes Huniădes: bene, nam a brevis est, qua de causa et syllaba paenultima brevis (cf. Scipiades).

Ianus Pannonius, poeta Hungarus, quem tibi notum esse puto, hoc composuit epitaphium Ioannis Huniadis (epigr. 1, 18):

Ioannes iacet hic, Turcorum ille horror in armis,
Ille gubernatae gloria Pannoniae.
Huniadum creat hunc, Comitem Bistricia sumit,
Nandoris Alba rapit, nunc tenet Alba Iulae.

Exstat et alterum epitaphium: epigr. 1, 13.

Vale.

Iulia Eduardo Marcoque s.p.d.
Cum Hungarice dicatur Hunyadi János et lingua Hungarica quantitates respicere et accentibus signare soleat, de quantitate litterae a nullum iam extat dubium, quoniam et nomen ipsum Hungaricum et a Pannonio Latine versum eam litteram brevem habent.
Magis miror die primae syllabae quantitate, quam poeta noster metri causa produxisse videtur, nam u natura brevis est, sicut e nomine Hungarico apparet, et nisi littera i iquens pro semivocali metitur (quod Pannonius non facit), oporteret brevis remaneat - annon, Marce? At forsitan ita fecit, ut Hunnorum gentem in mentem revocaret...?
At audivi etiam de Ioanne Corvino loqui, cuius quantitates quidem constant.
Valete!

Marcus Iuliae amicae rerum metricarum peritissimae s.d.p.
Epistula tua adductus Iani Pannonii carminum editionem* iterum inspexi, ut rem diligentius perspicerem.
Ecce verba tituli illius epitaphii a me descripti:

Epitaphium Ioannis Hunniadis. XVIII.

Apparet primam syllabam n littera geminata positione, ut aiunt, productam atque longam esse.
Quod vero ad versum tertium epitaphii attinet, res quandam nobis affert dubitationem; legitur enim hoc:

Hunjadum creat hunc eqs.

In hoc versu Hun- syllaba subsequente i semivocali produci videtur. Equidem hoc quoque loco i litteram nihil aliud esse contendo nisi vocalem; nam a vocalem brevem esse constat (cf. Memmiădes apud Lucretium 1, 26). Praeterea non est dubium, quin poeta metri causa hun- syllabam sibi positione producendam esse censeret. Ut ergo illud nomen ad hexametrum quadraret, scribi oportebat Hunniadum. Forsitan mendum sit typographicum. Deesse doleo apparatum criticum.
Quam iucundissimum tibi exopto septimanae exitum. XV K. Nov. Ex Quirini Campo.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
*Iani Pannonii ... poemata..., Traiecti ad Rhenum, MDCCLXXXIV (ed. anastatica, Budapestini 2002); vol. I, p. 464.

Addendum.
Res forsitan maiorem habeat cautionem; qua de causa me scribere oportebat: Equidem dubium non esse puto, quin poeta ... censuerit.

Mercurius sodalibus s. d.

Non sine voluptate nuncios vestros singulos legebam, sodales; et quamvis natione Hungaricus in hoc colloquio tamquam iudicis vices agere debeam, nihil aliud mihi restat, quam ut cum vobis consentiam. Ita enim est: in lingua Hungarica nominis "Hunyadi" omnes syllabae breves sint; qua re factum est, ut Iano Pannonio illud paullum commutandum esset, syllaba prima longa facta. Quod vero ad titulum "Epitaphium Ioannis Hunniadis" attinet, hunc non ab Iano sed ab editore esse creatum veri simile est. Valete! Budapestini, a. d. XIV. Kal. Nov.