YLE Colloquia Latina

Iulia Mercurio s. d.
De Germania Aenaei Silvii Piccolomini locuta sum. Cura, ut valeas.

Mercurius Iuliae s. d.

Ah! Iam intelligere mihi videor, quid scripseris. Sed nonne pro vocabulo "impetum" fortasse "effectum" scibendum esset? Ibidem, eodem die.

Iulia Mercurio sal.
effectum - esto! Paullum dubitavi de eo verbo, tunc decrevi me non habere lexicon hic, ergo mihi scribendum esse, quod in buccam veniret, et si non intellegibile esset, aliquem sodalium esse indicaturum... Hoc est discere per conamine et errore. Gratias ergo tibi ago, mi Mercuri, et vale.

EVENTUS CERTAMINUM PAENULTIMORUM

Octo suffragati sunt, et quidem:

Marcus Favonius
Phlaebas
Mercurius Hungaricus
soter
Herimannus
Ericus Palmén
Iulia
Veronica

In turma prima scriptores, sive opera prosaica certabant, quorum

Ciceronis orationes in Catilinam puncta XIV
Taciti Annales puncta XVI
eiusdem Germania puncta XVIII

tulerunt. Victor ergo Taciti Germania est.

In turma secunda pro carminibus suffragari licebat. Quorum carminum

Vergilii ecloga I. puncta XIII
Lucretii de rerum Natura libri VI puncta XV
Horatii carmina puncta XX

acceperunt. Victor ergo Horatii carmina sunt.

In certamine ergo finali hi gigantes, scilicet Horatius et Tacitus inter se certabunt!

Ave, Mercuri, certaminis praeses spectatissime! Unus ex sodalibus, quibus LECTIONE MAGNA instituta maximum gaudium attulisti, te salutat.

Nemo est, quin supremum hoc certamen ad LECTIONIS MAGNAE eventum maximi fore sciat momenti. Duo enim gigantes in arenam descenderunt et pulveris nubem ad caelum iam ferri video... Utinam ne prospectus nobis adimatur!

Equidem, quod ad ultimum hoc suffragium ferendum attinet, dubitationem quandam mihi iniectam esse fateor. Sed cogitanti mihi, utri illorum gigantum suffragarer, hoc venit in mentem: Si in exilium mihi profecturo non plus quam unum librum Latinum deligere liceret, haud dubie Horatii carmina auferrem, idque iisdem de causis, quas in epistulis prioribus satis superque explanavi. Praeterea historia me minus delectari opinor quam poesi. Qua de re in fine certaminis hos mihi liceat transcribere versus immortales (c. 3, 30):

EXEGI MONUMENTUM aere perennius
regalique situ pyramidum altius,
quod non imber edax, non aquilo impotens
possit diruere aut innumerabilis

annorum series et fuga temporum.
non omnis moriar multaque pars mei
vitabit Libitinam; usque ego postera
crescam laude recens, dum Capitolium

scandet cum tacita virgine pontifex:
dicar, qua violens obstrepit Aufidus
et qua pauper aquae Daunus agrestium
regnavit populorum, ex humili potens

princeps Aeolium carmen ad Italos
deduxisse modos. sume superbiam
quaesitam meritis et mihi Delphica
lauro cinge volens, Melpomene, comam.

Valete.

Mercurius omnibus sodalibus, et praecipue quidem Marco suo s. d.

Etiam nunc tu, Marce, es primus in suffragando, et in certamine ultimo sollemniter incipiendo, quod tanto maiore gaudio me affecit, quanto magis te, amice, iam pridem tamquam sodalem in Latinitate colenda fidelissimum sapientissimumque imo corde diligo. Ne tamen cuiquam obscurum in fine videatur, quid sit faciendum, et ego breviter pauca de pugna hac ultima dicturus sum.

CERTAMEN ULTIMUM

Nunc ergo, quilibet certamini ultimo interesse velit, libere suffragari ei licet, immo ut quam plurimi suffragemini, sodales, vos precor obsecroque. Quanto enim plures suffragabuntur, tanto maiore cum exspectatione eventum certaminis exspectabimus. Ceterum simplex est ratio suffragandi: unum enim duorum operum sive auctorum, scilicet Horatii et Taciti est vobis eligendum, qui vobis magis placet; ac etiam causae vobis prodendae sunt, cur hunc illumve elegeritis. Sicut Marcus noster fecit, qui iam suffragium suum tulit (de quo suffragio cras opnionem meam proferam)! Valete! Budapestini, a. d. XVI. Kal. Apr.

Phlebas Mercurio et omnibus sodalibus salutem dicit

Gratias plurimas tibi ago, Mercuri optime, propter constitutionem Lectionis Magnae, et vobis ago, sodales spectatissimi, propter epistulas vestras : occasionem mihi dedistis ut opera pulcherrima, novam sub lucem, relegissem.

Questionem perdifficilem nobis ponis, Mercuri, nobis ponemus, sodales.

Germania aut Carmina, Carmina aut Germania …

Poetam et historicum comparamus : poeta noster hominem describit, historicus societatem, id est homines.

Marcus noster dicit : "Si in exilium … ", et ego audeo distinguere. Si in exilium in insula deserta, haud dubie Carmina auferrem; si in exilium per gentes ignotas, equidem haud dubie Germaniam Taciti.

Sed eligendum est. Et ego eligo exilium gerere per aequora vasta, ergo mecum habebo Carmina Oratii, praesertim:

Sic te diva potens Cypri,
sic fratres Helenae, lucida sidera,
ventorumque regat pater
obstrictis aliis praeter Iapyga,
navis, quae tibi creditum
debes Vergilium; finibus atticis
reddas incolumem precor
et serves animae dimidium meae.

Vale, valete

Mercurius Phlaebae Marcoque s. d.

Litterae vestrae gratissimae mihi fuerunt, cum uterque sapienter faceteque de illis operibus scripsistis. Quod ad "dilemmam unius libri" adtinet, certe rem protulisti, o Marce, quae magis Horatium in hoc certamine iuvat, quam Tacitum. Quid? quod Horatii carmina et ampliora sunt, et thematibus variis multo magis abundant, quam Taciti Germania; quam ob rem nemo esset, quin carmina Horatii in exsilium iturus eligeret, quod ea diutius magisque animum suum in illa insula deserta detinere possint. Certe, maxime placuit mihi, quod tu, Phlaebas, opinioni Marciano opposuisti: scripsisti enim te, "si in exilium in insulam desertam [profecturus esses], haud dubie Carmina ablaturum fuisse; si in exilium per gentes ignotas, equidem haud dubie Germaniam Taciti." Verba sapientia quidem: tamen ex hac comparatione haud merito Horatius victor evadet. Quae autem comparatio, ut supra dixi, mihi iniusta ac iniqua esse videtur. Alia nunc perpendenda sunt, ut stylus, thema, mens auctoris etc. Valete! Budapestini, a. d. XV. Kal. Apr.

M. Favonius sodalibus, imprimis Mercurio suo Hungarico certaminum praesidi s. d. p.

Ne quis amicorum, optime mi Mercuri, male me interpretetur, suffragio meo maioris perspicuitatis causa haec adicere velim:

Equidem et Horatii carmina et Taciti Germaniam nego litterarum esse monumenta, quae tantummodo cursim perlecta quasi acquietus de manibus deponas. Immo vero tot tantaeque quaestiones proponuntur, ut opera illa attentissimo animo perpendi atque omni cogitatione pertractari oporteat.

Quod vero ad Taciti genus scribendi attinet, nemo est, quin eius gravitate et brevitate delectetur. Maioris autem momenti videntur esse singulares illae virtutes, quas sub Germaniae nomine docet: dignitas, fortitudo, honos, libertas.

Quae omnia quamvis maxima admiratione sint digna, tamen in hoc certamine supremo potissimum diligo Horatium, idque his de causis, quas nulla alia in re sitas esse puto nisi in mea ipsius opinione:

Horatius arte sua divina demonstrat, quam dura sit mortalis vitae condicio. Ecce iterum (cf. etiam nunt. # 3545) aliquot ipsius poetae verba gravissima: „post equitem sedet atra Cura“ (c. 3, 1, 40): „atra Cura“!, „Timor et Minae“ (ibd. 37); „non enim gazae neque consularis / submovet lictor miseros tumultus / mentis et curas laqueata circum / tecta volantis“ (c. 2, 16, 9sqq.): „curas“!; „mordaces ... sollicitudines“ (c. 1, 18, 4); „linquenda tellus et domus et placens / uxor“ (c. 2, 14 21sq.). Praeterea mihi placet c. 1, 34: „Parcus deorum cultor et infrequens, / ... nunc retrorsum / vela dare atque iterare cursus // cogor relictos. Namque Diespiter / igni corusco nubila dividens ...“: Quam repente vita commutatur! Quid faciamus? Ut taceam de clarissimo illo „Tu ne quaesieris...“, his diebus mira me delectatione afficiunt versus, quos Horatius de verno composuit tempore (c. 1, 4):

Solvitur acris hiems grata vice veris et Favoni
trahuntque siccas machinae carinas,
ac neque iam stabulis gaudet pecus aut arator igni
nec prata canis albicant pruinis.

iam Cytherea choros ducit Venus imminente luna
iunctaeque Nymphis Gratiae decentes
alterno terram quatiunt pede, dum gravis Cyclopum
Volcanus ardens visit officinas.

nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto
aut flore, terrae quem ferunt solutae.
nunc et in umbrosis Fauno decet immolare lucis,
seu poscat agna sive malit haedo.

pallida Mors aequo pulsat pede pauperum tabernas
regumque turris. O beate Sesti,
vitae summa brevis spem nos vetat inchoare longam;
iam te premet nox fabulaeque Manes

et domus exilis Plutonia; quo simul mearis,
nec regna vini sortiere talis
nec tenerum Lycidan mirabere, quo calet iuventus
nunc omnis et mox virgines tepebunt.

Utinam appareat, qua de causa ego quidem - necessitate scilicet pressus – Horatii carmina Germaniae Taciti praetulerim!

Vale, valete.

Soter Mercurio Hungarico, Certaminis Magistro optimo nostro, et ceteris Amicis Sodalibusque s.p.d.


Quamquam ultimum hoc duellum inter “Germaniamâ€

Ericus Palmén Mercurio Hungarico s.d.p.
Rectissime Phlebas in hoc ultimo certamine, in quo poeta et historicus inter se comparantur, ab illo â€

M. Favonius Erico Palm

Ericus Marcum amicissime salutat.
Gratias tibi ago pro bono et utili consilio; profecto enim ordinatro meo scripseram 8 et uncum ) nullo spatio interiecto, omnino nesciens ita "subrisionis" signum a te commemoratum oriri. Idem antea quoque in nuntiis meis accidisse animadverti, sed causam eius rei investigare omisi. Posthac cavere conabor, ne idem error repetatur. Vale!

Mercurius sodalibus, et praecipue Marco Ericoque s. d.

In epistola mea priore, quid de hoc certamine duobusque illis operibus sentirem, non poteram vobis clare explicare. Quid sit ergo iniquum? Quid sit iniustum? Attendite quaeso. Paenitet iam me in certaminibus paenultimis non Annalibus, sed Germaniae punctum dedisse: suspicabar enim Germaniam per se exiguam - tamquam non aequale opus - cum libris vastis amplissimisque carminum Flacci Marte haud propitio certaturum esse. Sed animadvertite quaeso mare in gutta! Id est: videte ac laudate artem ac ingenium Taciti maximum in opusculo suo quamvis minimo! (An Agricola brevior sit? nescio.) Quid Flaccus dedit culturae humanae? Certe carmina pulcherrima, in quibus tamen carminibus loci communes iterantur... Tacitus contra verbis paucis, sed quae verba omnibus aliis verbis clariora ac expolitiora sunt; Tacitus, inquam, docet posteritatem, tyrannide nihil esse peius, libertate vero ac honore nihil esse melius. Valete. Budapestini, a. d. XII. Kal. Apr.

Marcus Mercurio suo Hungarico s.d.p.

Cum paenitere te scribis, optime mi amice, in certaminibus paenultimis non Annalibus, sed Germaniae punctum dedisse, rem acu tangere videris. Equidem, si Taciti Annales in certamen supremum pervenissent, multo atrociorem pugnam accensum iri puto. Germania summa quidem laude digna est, sed Annales, quippe qui uberiore rerum materia excellerent, Horatii vim facilius sustinere poterant. Ceterum quod ad Tacitum ipsum attinet, me tibi assentiri ex nuntio # 4624 intelleges. Cura, ut valeas. XII K. Apr. Crefeldiae.